ქართული ეროვნული კერძების შესავალი: მოკლე ისტორია
10 ქართული ტრადიციული კერძი, რომელიც აუცილებლად უნდა გასინჯოთ
როგორ მოვამზადოთ ხინკალი — ეტაპობრივი რეცეპტი
ყველაზე პოპულარული ქართული კერძები საზღვარგარეთ
როგორ დავაწყოთ ღვინო ტრადიციულ ქართულ კერძებთან

გაიცანით ქართული კერძების მდიდარი ისტორია და უნიკალური გემო!

ქართული ეროვნული კერძების შესავალი: მოკლე ისტორია

ქართული სამზარეულო ისეთივე მრავალფეროვანი და არომატულია, როგორც მისი კულტურა, მდიდარი ისტორიით დათარიღებული მე-8 საუკუნით. აღმოსავლური და დასავლური გემოსა და ინგრედიენტების ეს გემრიელი შერწყმა მრავალსაუკუნოვანმა უცხოურმა ოკუპაციამ, ვაჭრობამ და მიგრაციამ გავლენა მოახდინა. გულიანი ღუმელებიდან დაწყებული წვნიან ქაბაბებამდე, ქართულ კერძებს ყველასთვის რაღაც აქვს. საქართველოს ეროვნული კერძი არის ხაჭაპური, ქონდარი ყველით სავსე პური, რომელიც შეგიძლიათ იპოვოთ მთელი ქვეყნის მასშტაბით. სხვა პოპულარული კერძებია ხინკალი (ხორცით სავსე ღვეზელები), ჩაკაპული (ცხვრის ხორცი), ლობიო (ქოთანში მოხარშული ლობიო) და ხარჩო (ცხარე საქონლის ან ცხვრის ხორცი). ქართული სამზარეულო ასევე შეიცავს სხვადასხვა სახის მწნილებს და ახალ ბოსტნეულს, როგორიცაა პომიდორი, კიტრი, ბადრიჯანი, გოგრა, წიწაკა, ყაბაყი, ლობიო, კარტოფილი და ხახვი.

საქართველოში მომზადების ტრადიციული მეთოდები მრავალფეროვანია, მაგრამ ჩვეულებრივ გულისხმობს ხორცის ნელ-ნელა მომზადებას ღია ცეცხლზე ან თიხის ქოთნებში, რომელიც ცნობილია როგორც ტონი. ცხელ ნახშირზე შემწვარი ასევე პოპულარულია ქვეყნის ბევრ რეგიონში. ეს მეთოდები გამოიყენება საქართველოში ყველაზე საყვარელი კერძების მოსამზადებლად, როგორიცაა ქაბაბი (ქაბაბი), საცივი (ცივი ქათამი ნიგვზის სოუსით) და მწვადი (ღორის ან საქონლის ხორცი შემწვარი).

საქართველოს კულინარიული ტრადიცია არ შემოიფარგლება მხოლოდ ქონდარი კერძებით; მასში ასევე შედის რამდენიმე ტკბილი კერძი, როგორიცაა გოზინაყი (თაფლისფერი კანფეტი) და ჩურჩხელა (ყურძნის ტკბილი სიროფში ჩასმული თხილი). ქართული ღვინოები განსაკუთრებით ცნობილია მთელ მსოფლიოში; დღეს ქვეყანაში 500-ზე მეტი ჯიში იწარმოება!

არ აქვს მნიშვნელობა ქუჩებს იკვლევ თბილისი ან მიირთვით სახლში ვახშამი ოჯახთან და მეგობრებთან ერთად, დააგემოვნეთ ტრადიციული ქართული კერძები — ეს თქვენს გამოცდილებას კიდევ უფრო სასიამოვნოს გახდის. რატომ არ სცადოთ რაიმე ახალი დღეს?

10 ქართული ტრადიციული კერძი, რომელიც აუცილებლად უნდა გასინჯოთ

საქართველოს ცნობილია თავისი უნიკალური და გემრიელი სამზარეულოთი, რომელიც გავლენას ახდენს ქვეყნის ხანგრძლივი ისტორიით. ცხარე და ქონდარი კერძებიდან დაწყებული ტკბილი და დამამშვიდებელი დესერტებით დამთავრებული, ქართული სამზარეულო ყველასთვის რაღაცას გვთავაზობს. წარმოგიდგენთ ათ ქართულ ტრადიციულ კერძს, რომლებიც აუცილებლად გაახარებთ თქვენს გემოვნებას!

1. ხაჭაპური: ხაჭაპური — ნავის ფორმის ყველით სავსე პური — ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთი მთავარი კერძია. ცომი მზადდება ხორბლის ფქვილის, საფუარის, მარილისა და წყლისგან. შიგნით გამდნარი ყველი ზემოდან კვერცხით! მათ ჩვეულებრივ ემსახურებიან კარაქთან ან აჯიკასთან (ცხარე სოუსით).

2. ხინკალი: ამ პალმებს აყრიან საქონლის ან ღორის ხორცით და სანელებლებით, როგორიცაა ნიორი, ქინძი, კვლიავი, წიწაკა და კვიმი. მათ მოდის სხვადასხვა ზომებში, რეგიონის მიხედვით; ზოგიერთი მათგანი თქვენი ხელის ზომისაა! ცომი თხელია, ზედა ნაწილი უცვლელი რჩება, ასე რომ, როცა ნაჭერს კბენთ, შეგიძლიათ დატკბეთ მისი სრული გემოთი.

3. ლობიო: ამ ლობიოს ჩაშუშული მზადდება წითელი ლობიო ან შავთვალა ბარდა, მოხარშული ტომატის სოუსში და არომატიზებული ნიორი, ქინძი და სხვა მწვანილი. შეგიძლიათ მიირთვათ დამოუკიდებლად ან მიირთვათ მჭადი (სიმინდის პური) ან პური (პური). ლობიო ასევე შეიძლება მომზადდეს ცივი სალათის სახით, რომელსაც ეწოდება ლობიო ნიგოსიტი — მოხარშული ლობიო შერეული ბოსტნეულით, როგორიცაა ხახვი და პომიდორი, ლიმონის წვენით და ზეთით შეზავებული.

4. ჩხმერული: ქათმის ეს კერძი პოპულარულია მთელ საქართველოში, განსაკუთრებით კი იმერეთის დასავლეთ რეგიონში, საიდანაც ის მოდის. ქათმის ნაჭრები ჯერ ღამით მარინირებულია ნივრის სოუსში და შემდეგ შეწვით ღუმელში, თეთრ ღვინოსთან, კარაქთან და ახალ მწვანილებთან ერთად, როგორიცაა ოხრახუში ან რეჰანი, რის შედეგადაც მიიღება წარმოუდგენლად წვნიანი ხორცი, სავსე გემოებით!

5. Badrijani nigwzit: ბადრიჯნის ნაჭრები ნივრის არომატიზებული კაკლის პასტათი ამ კლასიკური მადის შესანიშნავად გამოიყურება ნებისმიერ მაგიდაზე! ბადრიჯანი შეწვით სანამ არ გახდება ოქროსფერი, შემდეგ უერთდებიან დაფქულ ნიგოზს, შერეული ბროწეულის წვენთან, ხახვის ფხვნილთან და სხვა სანელებლებთან ერთად, რათა იქმნება გემრიელი შიგთავსი თითოეულ ნაჭერში და შემდეგ კვლავ გამოაცხვეთ დამატებითი არომატისთვის!

6. საცივი: ერთ-ერთი ყველაზე საყვარელი კერძი დრო დღესასწაულები, როგორიცაა შობა ან ახალი წელი; საცივი შედგება ინდაურის მოხარშული ნაჭრებისაგან, რომელსაც ცივად მიირთმევენ და დაასხით ნიგვზის სოუსით, რომელიც დამზადებულია ნიგვზის ნარევიდან ნივრის კბილით, ძმრით და სხვა სანელებლებით, თითოეულ ოჯახში გამოყენებული რეცეპტის მიხედვით!

7. მწვადი: კიდევ ერთი პოპულარული ქართული კერძი, რომელიც ძირითადად შემწვარი ხორცისგან შედგება — ჩვეულებრივ ღორის, მაგრამ ქათმის ხორციც შეიძლება გამოვიყენოთ — მარინირებული ბროწეულის წვენში სხვა სანელებლებთან ერთად, როგორიცაა ფენგრის თესლის ფხვნილი, სანამ შემწვარი ცხელ ნახშირზე წვნიანი სრულყოფილებამდე იქნება! მიირთვით ახლად გამომცხვარ ბრტყელ პურებთან ერთად, როგორიცაა პური, ისინი ქმნიან წარმოუდგენელ კვებას, რომელიც მალე არ დაივიწყება…

8 . ჩურჩხელა: ასევე ცნობილია როგორც «ჯორჯიან სნიკერსი» შოკოლადის ფილებთან მსგავსების გამო, ჩურჩხელა არის თხილის სტრიქონი, რომელიც ჩაისხა შესქელებულ ყურძნის წვენში, ქმნის უნიკალურ ტკბილ კერძს, რომელიც შესანიშნავია ჩაის დროს ან ყავისთვის სახლში სადილის შემდეგ! ნიგოზი ყველაზე ხშირად გამოიყენება, მაგრამ თუ გსურთ, თხილიც კარგია… გემრიელი…

9 . ელარჯი: ეს ტრადიციული კერძი შედგება ძირითადად სიმინდისგან მოხარშული სულგუნით (ქართული მწნილი ყველით) იმდენ სქელამდე, რომ იქმნება პატარა ბურთულები, რომლებიც მოგაგონებთ ნიოჩის მაკარონს, მაგრამ ბევრად უფრო გემრიელია თითოეული ტორტილაში ყველის შევსების წყალობით — შესანიშნავი გვერდითი კერძი ხაჭაპურისთვის. მაგალითი… გემრიელი გარანტირებული!

10 . გოზინაყი ზამთრის სეზონისთვის დამახასიათებელი ტკბილი კერძი, როდესაც ხალხი იკრიბება მაგიდების გარშემო, თაფლისფრად მომინანქრებული თხილით - იდეალურია ნუში, თუმცა თხილიც შესაფერისია - ღამით გაჟღენთილი, შემდეგ გაბრტყელებული შაქრის პასტაში, შემდეგ დატოვება გასაშრობად და ხრაშუნა. სიკეთეები, მზად არის საჭმელად...მმმმ....

როგორ მოვამზადოთ ხინკალი — ეტაპობრივი რეცეპტი

ხინკალი პოპულარული ქართული კერძია, რომელიც შემწვარი ხორცისა და ცომის ჯიბეებისგან შედგება. ტრადიციულ ქართულ ვერსიაში შიგთავსად გამოიყენება საქონლის ხორცი, ღორის ხორცი, ნიორი, ხახვი და ქინძი. ეს რეცეპტი გაჩვენებთ ხინკლის დამზადებას რამდენიმე მარტივ ნაბიჯში.

ცომის დასაწყებად, საშუალო თასში შეურიეთ 2 ჭიქა მთლიანი ხორბლის ფქვილი, 1 ჩაის კოვზი მარილი და 2 სასადილოები სუფრის კოვზი მცენარეული ზეთი. ნელ-ნელა დაამატეთ ½ ჭიქა თბილი წყალი, აურიეთ ნარევი, სანამ არ გახდება გლუვი და მოქნილი ბურთი. ცომს გადააფარეთ პოლიეთილენი და გამოყენებამდე დატოვეთ 15 წუთი ოთახის ტემპერატურაზე.

შემდეგი, თქვენ უნდა მოამზადოთ შევსება. ცალკე თასში აურიეთ 1 ფუნტი საქონლის ან ღორის ხორცი (ან ორივე), 1 პატარა დაჭრილი ხახვი, 2 კბილი დაფქული ნიორი, ¼ ჩაის კოვზი შავი პილპილი და 1 სუფრის კოვზი დაჭრილი კილანტროს ფოთლები. დარწმუნდით, რომ ყველა ინგრედიენტი კარგად არის შერეული შემდეგ ეტაპზე გადასვლამდე.

დასვენებული ცომი გააბრტყელეთ თხელ ფურცლად (დაახლოებით 3 მილიმეტრის სისქის) პერგამენტის ქაღალდზე ან მსუბუქად ფქვილმოყრილ ზედაპირზე. მრგვალი ფუნთუშების საჭრელით გამოჭერით ფურცლიდან წრეები — ისინი უნდა იყოს დაახლოებით 5 ინჩის დიამეტრის — შემდეგ მოათავსეთ ერთი სუფრის კოვზი შიგთავსი თითოეული წრის ცენტრში. ნაზად გადაკეცეთ თითოეული მხარე, რომ შექმნათ ნაკეცები კიდეების გარშემო; დაჭერით ისინი ზევით, რათა საიმედოდ დაიხუროს თითოეული ჯიბის შიგთავსი, შემდეგ გადაიტანეთ ისინი პერგამენტის ქაღალდით დაფარულ საცხობ ფირფიტებზე ოფსეტური სპატულის ან მსგავსი ხელსაწყოს გამოყენებით.

ბოლოს ადუღეთ დამარილებული წყალი (1 ჩაის კოვზი თითო გალონზე) დიდ ქვაბში მაღალ ცეცხლზე, შემდეგ ფრთხილად ჩაუშვით მასში ხინკლის ჯიბეები ნაჭრიანი კოვზით ან ბადისებრი კოვზით — 8-10 ცალი ერთ ჯერზე ზომის/ფორმის მიხედვით. მოხარშეთ 10 წუთის განმავლობაში მას შემდეგ, რაც ისინი ზედაპირზე ამოცურდებიან, შემდეგ გადაწურეთ სხვა საცხობ ფირფიტაზე, რომელიც დაფარულია პერგამენტით, სანამ ცხელი მიირთვით ახალი ლიმონის ნაჭრებით და არაჟანით ან მსგავსი სანელებლებით სურვილისამებრ!

ყველაზე პოპულარული ქართული კერძები საზღვარგარეთ

ბოლო წლებში ქართული სამზარეულო სულ უფრო პოპულარული ხდება მთელ მსოფლიოში. გემოს, სანელებლებისა და არომატების უნიკალური კომბინაცია ამ სამზარეულოს ერთ-ერთ ყველაზე მოთხოვნადს ხდის უცხოელ მოგზაურებს შორის. მაგრამ რომელია ყველაზე პოპულარული ქართული კერძები საზღვარგარეთ??

ხაჭაპური — ეს საკულტო კერძი არის ნავის ფორმის ცომი, რომელიც სავსეა მდნარი ყველით და ზემოდან კვერცხით ან კარაქით. ეს არის კლასიკური კერძი, რომელიც შეგიძლიათ მიირთვათ დღის ნებისმიერ დროს. ხაჭაპურს ხშირად მიირთმევენ ხორცთან, კარტოფილთან ან ბოსტნეულთან ერთად, როგორც გარნირად.

ლობიო — კიდევ ერთი კლასიკური ქართული კერძია ლობიო, რომელიც შედგება ტომატის მდიდარ სოუსში ჩაშუშული წითელი ლობიოსგან, ნიორით, ქინძითა და სხვა სანელებლებით მოხარშული. მისი მირთმევა შესაძლებელია ცხელი ან ცივი და ხშირად მიირთმევენ ხაჭაპურთან ან სხვა პურებთან, როგორიცაა მჭადი (სიმინდის პური).

ხინკალი — ამ მსხვილ პელმენებს წვნიანი ხორცით, მწვანილებითა და სანელებლებით ავსებენ. როგორც წესი, მათ ადუღებენ წყალში და შემდეგ მიირთმევენ ცხლად და ორთქლზე, რათა უზრუნველყონ მაქსიმალური გემო. ხინკალი ასევე შეიძლება სოკოთი ან კარტოფილით შევსოთ ვეგეტარიანელებსაც, რომლებსაც მათი ჭამა სურთ!

საცივი — ეს ნაღების თხილის სოუსი გამოიყენება ქათმის ან ბოსტნეულის კერძების მოსანელებლად, როგორიცაა ბადრიჯანი. ინგრედიენტები განსხვავდება რეგიონიდან რეგიონში, მაგრამ, როგორც წესი, მოიცავს დაფქულ ნიგოზს, ნიორს, ხახვს და სხვადასხვა მწვანილს, როგორიცაა კილანტრო, ოხრახუში და ტარხუნა. საცივი ჩვეულებრივ მიირთმევენ ცივად, როგორც დიდი კერძის ნაწილი, მაგრამ მისი დამოუკიდებლად ჭამაც შეიძლება!

ჩაქაპული არის ტრადიციული ცხვრის ან ხბოს ხორცი ტყემალის (ქლიავის) სოუსით, თეთრი ღვინის ძმრით და ბევრი მწვანილით, როგორიცაა კამა, ოხრახუში და ტარხუნა. ჩაკაპულს აქვს მიწიერი არომატი, რომელიც შესანიშნავად უხდება ხაჭაპურს ან მჭადს (სიმინდის პურს).

ეს ხუთი კერძი უცხოეთში ყველაზე პოპულარულ ქართულ კერძებს შორისაა — ყველა მათგანი ადვილად მოსამზადებელია და გემოთი სავსე! თუ თქვენ ეძებთ რაიმე ახალს, რომ სცადოთ საქართველოს გარშემო მოგზაურობის დროს, მაშინ ეს კერძები ნამდვილად დააკმაყოფილებს თქვენს გემოვნების რეცეპტორებს!

როგორ დააკავშიროთ ღვინო ტრადიციულ ქართულ კერძებთან

ტრადიციული ქართული სამზარეულო არის მდიდარი ისტორიის მქონე სამზარეულო, რომელიც არსებობდა შუა საუკუნეებიდან. ეს დიდწილად დამოკიდებულია ახალ ბოსტნეულზე და ხილზე, ასევე უნიკალურ სანელებლებსა და არომატებზე, რომლებიც მას უნიკალურს ხდის. ამ სურნელოვანი სამზარეულოთი სარგებლობის ერთ -ერთი საუკეთესო გზაა მისი სრულყოფილი ღვინის გაერთიანება.

როდესაც საქმე ეხება ტრადიციულ ქართულ კერძებთან იდეალური შეხამების პოვნას, გასათვალისწინებელია რამდენიმე ფაქტორი. უპირველეს ყოვლისა, თქვენ უნდა იფიქროთ იმაზე, თუ რა კერძებს მიირთმევთ - ცხარე თუ რბილი, კრემისებრი თუ ტორტი და ა.შ.დ. ეს დაგეხმარებათ განსაზღვროთ რომელი ტიპის ღვინო უხდება თქვენს კონკრეტულ კერძს. შემდეგ შეგიძლიათ აირჩიოთ წითელი ან თეთრი ღვინო, იმის საფუძველზე, თუ რომელი სტილი ღვინო ყველაზე ეფექტურად ხაზს უსვამს კერძის გემოვნებას.

თუ თქვენი მთავარი კერძი არის გულწრფელი ღუმელი, მაგალითად ხარჩო (ძროხის წვნიანი), მაშინ შესანიშნავი ვარიანტი იქნება თამამი წითელი, მაგალითად «Saperavi». ტანინები ამ მთლიან წითელში შესანიშნავად ერწყმის საქონლის ხორცის ბულიონის სიმდიდრეს და ხარჩოს ჩაშუშვის შებოლილ არომატს. ალტერნატიულად, ოჯალეში (ქათმის ღვეზელები) კარგად უხდება არც თუ ისე მშრალ თეთრ ღვინოს, როგორიცაა რქაწითელი ან თუნდაც მწვანე — ორივეს აქვს მსუბუქი ხილისფერი, ამ ქართული კერძების დახვეწილი გემოს გარეშე.

არ აქვს მნიშვნელობა რომელ ტრადიციულ ქართულ კერძს მოამზადებთ, აუცილებლად იქნება შესანიშნავი ღვინის წყვილი, რომელიც შეავსებს მის გემოს პროფილს! თუ ღვინის არჩევისას გაითვალისწინებთ თქვენს კერძში გამოყენებულ ყველა სხვადასხვა ინგრედიენტს და მათ შესაბამის გემოს, აუცილებლად ისიამოვნებთ კულინარიული ხელოვნებით!